Hiện nay môi trường thành phố Hà Nội đang phải đối mặt với nhiều thách thức như: Chỉ tiêu Benzen trong không khí tăng do phương tiện cá nhân tăng cao dẫn đến gia tăng sử dụng nhiên liệu hóa thạch (xăng); tình trạng ô nhiễm nước mặt với các sông Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ, Sét…; các bãi chôn lấp rác thải rắn tập trung sắp lấp đầy; tình trạng ô nhiễm nông nghiệp do sử dụng không hợp lý phân bón hóa học, hóa chất bảo vệ thực vật; suy giảm đa dạng sinh học…, gây ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt, phát triển các hoạt động dịch vụ, du lịch...

Để kiểm soát môi trường, hiện Thành phố có 2 cụm quan trắc nước mặt trên lưu vực sông Nhuệ và sông Đáy, do Tổng cục Môi trường mới đầu tư và vận hành, đang chuẩn bị bàn giao cho sở Tài nguyên và môi trường; ngoài ra 6 trạm quan trắc không khí cố định... Gần đây, Hà Nội đã đầu tư xe quan trắc không khí lưu động và trạm quan trắc nước thải tự động tại các khu xử lý chất thải rắn tập trung của thành phố (khu Nam Sơn, huyện Sóc Sơn và khu Xuân Sơn, thị xã Sơn Tây); đang tiến hành thủ tục tiếp nhận 20 trạm quan trắc không khí tự động cố định do Chính phủ Pháp tài trợ. Dự kiến, từ năm 2017 đến 2020, thành phố sẽ tiếp tục triển khai đầu tư các trạm quan trắc không khí, nước thải tự động tại các khu, cụm công nghiệp...

Theo quy hoạch đến năm 2020, Hà Nội sẽ có 359 điểm quan trắc không khí gồm 7 trạm quan trắc tự động; 176 điểm quan trắc định kỳ chủ động và 176 điểm quan trắc thụ động;10 điểm quan trắc khu vực nông thôn...

Tại hội thảo, các chuyên gia hàng đầu thế giới về xử lý môi trường đến từ CHLB Đức đã đề xuất các giải pháp cụ thể khắc phục mang tính căn cơ trước mắt và lâu dài về kiểm soát các chỉ số môi trường không khí, môi trường nước, chất thải rắn khu vực nội, ngoại thành…. Đặc biệt là yêu cầu cấp bách xây dựng hệ thống quan trắc, quản lý dữ liệu thống nhất và ứng dụng CNTT vận hành và kết nối từ cơ sở tới các sở ngành của thành phố, Bộ Tài nguyên và môi trường để quản lý, kiểm soát môi trường (nước, không khí…). Qua đó huy động cả cộng đồng xã hội cùng tham gia kiểm soát môi trường, phát hiện vi phạm môi trường, kiến nghị xử lý và có trách nhiệm ứng xử thân thiện và có trách nhiệm với môi trường.

Lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội đã “đặt hàng” các chuyên gia về việc xây dựng hệ thống quan trắc trắc tự động không khí và nước; đào tạo nguồn nhân lực; Xây dựng triển khai hệ thống và có trung tâm xây dựng, phân tích đưa ra giải pháp xử lý, trong đó, mong muốn các chuyên gia nghiên cứu, xây dựng hệ thống quan trắc di động có thể lắp đặt trên các ô tô kết nối với trung tâm xử lý dữ liệu.

Ông Nguyễn Đức Chung đề nghị, nhóm chuyên gia Đức, thống kê thiết bị tiên tiến nhất của các nước phát triển G7 phục vụ cho hệ thống, lắp đặt các trạm nhỏ gọn phù hợp với đặc điểm của TP như: Nhiều xe máy ô tô quá hạn xử dụng; quan trắc khí thải các nhà máy trên địa bàn TP và các tỉnh lân cận, tại những khu vực có tác động lớn đến cuộc sống của người dân như Hồ Tây, sông Hồng, sông Tô Lịch, sông Nhuệ...

Cùng với đó, Hà Nội sẽ xây dựng quy trình quy định chặt chẽ, yêu cầu các khu công nghiệp các công trình xây dựng phải có đánh giá tác động môi trường trước khi hoạt động; phải chi trả kinh phí quan trắc; tuân theo các giải pháp đảm bảo môi trường do thành phố đề ra.